Мамсыраты Таймураз
ДÆ МÆСЫГ САМАЙ
ХÆЛАРДЗИНАД
Мæнæн, стæй дæуæн дæр дæ цæстытыл зынтæй ауайдзæн, æрдхæрдтæ кæмæн нæй, ахæм лæг.
Фæлæ æцæг æрдхорд уæвын алкæй бон нæу...
*
Æрыгон адæймæгты æнæрцæф лымæндзинад хаттæй-хатт карз дзæнгæдайы æнæрхъуыды ныхæстæм æркæны. Ахæм хæлардзинад тагъд æмæ æнæнхъæлæджы фехæлдзæн. Æмæ цы æнæрхъуыды ныхæстæ загътай, уыдон дын дæ ныхмæ сараздзысты, фæсмонæн та байрæджы уыдзæн.
*
Ныхас кæнгæйæ, уæздандзинад æвдис, уæ цуры æртыккаг адæймаг куы уа, уæд де ’мныхасгæнæгимæ сусæг ныхæстæ ма кæн. Кæд гæнæн нал ис, уæд та хатыр ракур æмæ афтæмæй кæн дæ сусæг дзырд. Ахæм уаг æвдисдзæн дæ уæздандзинад.
*
Зон, æцæг лымæндзинад æрæгмæ кæй рæзы, уый.
*
Ис ахæмтæ, семæ знаг уæвын куыд тæссаг у, афтæ — хæлар уæвын дæр.
*
Тырн, æхсæнады йæ хорзы кой кæмæн кæнынц, æцæг аккаг чи у, ахæм адæмимæ бастдзинад дарынмæ.
*
Хъахъхъæн иузæрдиондзинад. Искæй фыдæнхъæл нæ фæкæнынмæ дæр арæхсын хъæуы.
*
Дæ хæлæрттæ хъуамæ зоной, истæмæ сæм кæй не ’нхъæлмæ кæсыс, фæлæ семæ зæрдæйæ баст кæй дæ, уый, уæ æмахастдзинæдтæ æнæлаз, сыгъдæг кæй сты.
*
Де ’ууæнк дæхимæ уæд.
*
Дæ дзыхыуагмæ кæс, де ’мбæлтты тыххæй хорз йеддæмæ мацы дзур. Кæддæриддæр сæ фарс у.
*
Де ’мбæлттимæ макуы быцæу кæн, стæй сæ дæрзæг ныхасæй ма ’фхæр.
*
Зын бафиппайæн нæу уый, æмæ, æрмæст, адæм кæй нæ уарзынц, уыдон кæй фæкалынц сæт иннæтыл æмæ сын æнæуынон кæй сты адæм. Дæхи сæ дард лас.
*
Макæй уадз, цæмæй дын дæ кусгæ рæстæгæй тона, кæннод афтæ цæуы, цыма исчи, уый куыд фæнды, афтæ хардз кæны дæ цард, уымæн æмæ нæ цард рæстæг йеддæмæ цы у?
*
Æцæг адæймаг — фæзминаг сыхаг. Исчи дæ цуры дæ сыхаджы куы дæлдзиныг кæна, уæд ын йæ кад бахъахъхъæн. Ма кæн, дæ сыхаджы бартæ цыфæнды лыстæг хъуыддагæй дæр чи фæкъахыр кæна, ахæм хъуыддæгтæ. Дæхæдæг дæр ма дзур, стæй дæ бинонтæн дæр бар ма дæтт дæ сыхæгты хъæндзинæдты тыххæй дзурынæн.
*
Удварны бæрзæндтæм куы хизай, уæд ма фæзивæг кæн иннæ адæмты культурæимæ базонгæ уæвынмæ, аргъ кæн сæ генитæн. Æрмæст уæд банкъардзынæ адæмты æцæг иудзинад, уæд базондзынæ уыцы æфсымæрдзинады тых. Иннæ адæмæн куынæ аргъ кæнай, уæд дын дæхи дæр чи бауарздзæн (ахæм æнæрхъуыдыйы) æмæ дæ адæмы дæр?